Με ένα ακόμα ενδιαφέρον άρθρο, η ψυχοθεραπεύτρια κ. Νέλη Βυζαντιάδου συνεχίζει την κοινωνική της προσφορά μέσω του acpaok.gr.
Ν. Βυζαντιάδου: «Εξωτερικά ή εσωτερικά κίνητρα;»
Ως κίνητρο περιγράφουμε μία ψυχολογική διαδικασία που μας ωθεί σε μία πράξη. Με το κίνητρο εξηγούμε γιατί συμπεριφερόμαστε με τον έναν τρόπο και όχι με τον άλλον. Ένα κίνητρο μπορεί να είναι εξωτερικό, δηλαδή προξενείται από κάποιον άλλον και έρχεται ως αμοιβή σε μία επιθυμητή συμπεριφορά. Το εξωτερικό κίνητρο είναι στενά συνδεδεμένο με τους άλλους καθώς κάνω κάτι για να αρέσω σε αυτούς ή για να τους ικανοποιήσω. Για παράδειγμα διαβάζω πολύ για να πάρω καλούς βαθμούς και να ακούσω "μπράβο" από τους γονείς μου ή να μου πάρουν το ποδήλατο που μου υποσχέθηκαν.
Όσο είμαστε παιδιά ανταποκρινόμαστε καλά στα εξωτερικά κίνητρα. Μαθαίνουμε πως όταν κάνουμε κάτι, ακολουθεί ένα αποτέλεσμα. Όσο πιο θετικό είναι αυτό που ακολουθεί τόσο καλύτερα μαθαίνουμε μια συμπεριφορά. Καθώς μεγαλώνουμε αυτό το σχήμα δεν είναι αρκετό κι ούτε μας ενδιαφέρει άλλο αυτό που μας κινητοποιούσε όταν ήμασταν παιδιά. Ως ενήλικες χρειαζόμαστε πιο ελκυστικές υποσχέσεις από τους άλλους προκειμένου να κινητοποιηθούμε για να κάνουμε κάτι. Οι υποσχέσεις στις οποίες συνήθως αντιδρούμε και υποκύπτουμε είναι συναισθηματικές. Αν, για παράδειγμα, ξέρω ότι ο σύντροφός μου θα με αγαπά περισσότερο αν κάνω αυτό που μου ζητά, τότε τείνω να το κάνω.
Παρατηρούμε επομένως πως όσο μεγαλώνουμε αλλάζει ο τρόπος σκέψης μας και αρχίζει να μας είναι πιο σημαντικό το λεγόμενο εσωτερικό κίνητρο, δηλαδή το να κάνουμε κάτι επειδή αυτό μας ολοκληρώνει και έχει νόημα για εμάς τους ίδιους. Το εσωτερικό κίνητρο, σε αντίθεση με το εξωτερικό, πηγάζει από μέσα μας. Τι συμβαίνει όμως με τα παιδιά; Τι είναι τελικά αυτό που τα κινητοποιεί προκειμένου να εμφανίσουν επιθυμητές συμπεριφορές σε κάθε τομέα της ζωής τους;
Υπενθυμίζω πως το εξωτερικό κίνητρο λειτουργεί θαυμάσια στα παιδιά και ως τέτοιο μπορεί να εννοηθεί και η επιβράβευση, η οποία ενισχύει την επανάληψη της θετικής συμπεριφοράς. Με άλλα λόγια όσο περισσότερο επιβραβεύουμε το παιδί μας για κάτι που κάνει, τόσο περισσότερο εκείνο νιώθει περήφανο για τον εαυτό του και αποκτά μια θετική εικόνα εαυτού. Με τη δική μας επιβράβευση νιώθει όμορφα και ενθαρρύνεται να συνεχίσει τις προσπάθειες του. Όσο περισσότερο ενθαρρύνεται, τόσο πιο σίγουρο νιώθει για τον εαυτό του με αποτέλεσμα να αποκτά αυτοπεποίθηση και να μην αποφεύγει τις προσπάθειες λόγω φόβου αποτυχίας.
Τι μπορεί αλήθεια να κινητοποιήσει ένα παιδί; Τα εξωτερικά κίνητρα μπορούν να έχουν τη μορφή ενός υλικού αγαθού, όπως δώρα, χρήματα ή το αγαπημένο τους φαγητό ή γλυκό. Αυτός ο τύπος κινήτρων έχει αξία μόνο όσο το παιδί είναι μικρό. Καθώς μεγαλώνει είναι καλό να μάθει πως κάθε συμπεριφορά δεν ακολουθείται απαραίτητα από ένα δώρο αλλά είναι αρκετό να νιώθει όμορφα και να έχει ένα θετικό συναίσθημα όταν κάνει αυτό που καλείται να κάνει (π.χ. να είναι επιμελές και υπεύθυνο στα μαθήματα του σχολείου). Θα πρέπει επομένως να μετακινηθεί σταδιακά η προσοχή από τα εξωτερικά κίνητρα, που λειτουργούν μόνο μέχρι να κατακτηθεί ο στόχος, στα εσωτερικά κίνητρα, που έχουν μεγαλύτερη διάρκεια.
Ας θυμόμαστε τα λόγια του Andrew Carnegi: "Οι άνθρωποι που δεν έχουν κίνητρο στη ζωή τους θα πρέπει να αρκεστούν στη μετριότητα, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι τα άλλα τους ταλέντα".
Γραφείο Τύπου ΠΑΟΚ
Ακολουθήστε μας στα social media για να μαθαίνετε πρώτοι όλα τα νέα του Συλλόγου μας:
Facebook
Instagram
Youtube
Twitter